عملگرها در پایتون – با مثال های کاربردی و تمرین

عملگرها در پایتون ابزارهایی هستند که برای انجام عملیات مختلف روی داده‌ها و متغیرها استفاده می‌شوند. پایتون انواع مختلفی از عملگرها را ارائه می‌دهد که شامل عملگرهای ریاضی، مقایسه‌ای، منطقی، انتساب، بیتی و موارد دیگر می‌شود. در ادامه، هر یک از این عملگرها را همراه با مثال و تمرین بررسی می‌کنیم.

1. عملگرهای ریاضی (Arithmetic Operators)

این عملگرها برای انجام عملیات ریاضی استفاده می‌شوند.

مثال:

a = 10
b = 3

print("جمع:", a + b)
print("تفریق:", a - b)
print("ضرب:", a * b)
print("تقسیم:", a / b)
print("تقسیم صحیح:", a // b)
print("باقیمانده تقسیم:", a % b)
print("توان:", a ** b)

2. عملگرهای مقایسه‌ای (Comparison Operators)

این عملگرها برای مقایسه دو مقدار استفاده می‌شوند.

مثال:

x = 7
y = 10

print("x == y:", x == y)
print("x != y:", x != y)
print("x > y:", x > y)
print("x < y:", x < y)
print("x >= y:", x >= y)
print("x <= y:", x <= y)

3. عملگرهای منطقی (Logical Operators)

عملگرهای منطقی برای ترکیب عبارات شرطی استفاده می‌شوند.

مثال:

x = 7

print("x بزرگ‌تر از 5 و کمتر از 10 است:", x > 5 and x < 10)
print("x کمتر از 5 یا بزرگ‌تر از 10 است:", x < 5 or x > 10)
print("x بزرگ‌تر از 5 نیست:", not(x > 5))

4. عملگرهای انتساب (Assignment Operators)

این عملگرها برای مقداردهی به متغیرها استفاده می‌شوند.

مثال:

x = 10

x += 5
print("پس از x += 5:", x)

x -= 3
print("پس از x -= 3:", x)

x *= 2
print("پس از x *= 2:", x)

5. عملگرهای بیتی (Bitwise Operators)

عملگرهای بیتی برای عملیات سطح پایین روی بیت‌ها استفاده می‌شوند.

مثال:

a = 5  # 0101
b = 3  # 0011

print("a & b:", a & b)  # 0001
print("a | b:", a | b)  # 0111
print("a ^ b:", a ^ b)  # 0110
print("~a:", ~a)        # بیت‌های معکوس
print("a << 1:", a << 1)
print("a >> 1:", a >> 1)